Wat is het Sturge-Weber Syndroom? En hoe ver staat het onderzoek?

Het syndroom van gesturge-Weber: van oorzaken tot in vitro modellen en het testen van therapeutische geneesmiddelen.

Dr Angela Queisser (PhD) en Prof Miikka Vikkula (MD, PhD), de Duve Instituut, Brussel.

Het Sturge-Weber-syndroom (SWS) is een zeldzame, niet-erfelijke vaataandoening die voorkomt bij 1 op 20.000-50.000 mensen. SWS is aanwezig bij de geboorte en gaat meestal gepaard met een gezichtscapillaire misvorming en misvormde leptomeningeale bloedvaten, alsook glaucoom. Tijdens de kinderjaren kunnen SWS-patiënten aanvallen, beroertes en op een beroerte gelijkende episoden en neurologische stoornissen vertonen. Tot nu toe is de behandeling symptomatisch, inclusief laser om de capillaire malformatie in het gezicht te verwijderen en anti-epileptica om de aanvallen te controleren. Er is dus een grote behoefte aan de ontwikkeling van meer specifieke behandelingen om de ziekteprogressie te remmen en de levenskwaliteit van de patiënten te verbeteren.

Ons begrip van de ontwikkeling van SWS is de laatste jaren verbeterd sinds een ziekte-geassocieerde mutatie werd geïdentificeerd in een gen met de naam GNAQ. Dit gen codeert voor een eiwit (GNAQ) dat betrokken is bij signaaltransductie in verschillende cellen.  GNAQ kan ook gemuteerd zijn in sommige vormen van kanker. Het idee is nu dus om geneesmiddelen tegen kanker te hergebruiken voor de behandeling van SWS. Dit is reeds getest bij andere vasculaire anomalieën met bemoedigende resultaten.

Aangezien wij ervan uitgaan dat een specifiek celtype - endotheelcel - de mutatie bevat en de oorzaak is van de laesievorming, zijn wij begonnen met het verzamelen van SWS-weefsels om een protocol op te stellen om de abnormale endotheelcellen te isoleren. Eén patiëntenmonster lijkt al veelbelovend, aangezien we erin geslaagd zijn enkele endotheelcellen te kweken. Wij zullen deze nu onderzoeken op de aanwezigheid van een GNAQ-mutatie. Indien zo'n mutatie aanwezig is, zullen we de cellen verder onderzoeken op hun groeipotentieel en intracellulaire signalering. Aangezien verschillende signaalwegen op elkaar inwerken, is het belangrijk te ontdekken welke signaalwegen precies ontregeld zijn.  Ze zouden allemaal doelwitten kunnen zijn voor de behandeling van SWS. Vervolgens zullen we anti-kankermedicijnen testen die interfereren met de geïdentificeerde veranderde signalisatie.

Isolatie van endotheelcellen is niet eenvoudig. Om dit probleem te ondervangen, zullen we ook de expressie van normaal en mutant GNAQ in normale endotheelcellen forceren. Dergelijke cellen zouden ons meer materiaal moeten verschaffen om mee te werken aan de studie van de activering van de signaalweg(en) en voor het testen van verschillende geneesmiddelen tegen kanker.